Trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi các sản phẩm nông sản có chất lượng cao và rõ ràng về nguồn gốc, giải pháp truy xuất nguồn gốc đang dần trở thành một yêu cầu bắt buộc cho các doanh nghiệp và hộ sản xuất kinh doanh. Với các lợi ích thiết thực như cải thiện an toàn thực phẩm, tăng cường niềm tin của khách hàng, và giảm thiểu chi phí thu hồi sản phẩm, truy xuất nguồn gốc không chỉ là một xu hướng mà còn là yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp nông sản nâng cao hiệu quả sản xuất và tiếp cận các thị trường quốc tế.
Lợi ích của việc áp dụng giải pháp truy xuất nguồn gốc
Một trong những lợi ích rõ rệt nhất của giải pháp truy xuất nguồn gốc là khả năng cải thiện an toàn thực phẩm. Với hệ thống truy xuất nguồn gốc, các doanh nghiệp có thể dễ dàng xác định và khắc phục nhanh chóng các sự cố về mất an toàn thực phẩm, như phát hiện sản phẩm bị nhiễm bẩn hoặc không tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm. Khi có vấn đề xảy ra, việc khoanh vùng và thu hồi sản phẩm sẽ trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn, giảm thiểu được các tổn thất về tài chính và uy tín.
Hơn nữa, hệ thống này giúp xác định rõ ràng nguồn gốc sản phẩm từ khâu sản xuất đến khi đến tay người tiêu dùng. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp và hộ sản xuất chứng minh chất lượng sản phẩm mà còn tạo dựng lòng tin vững chắc trong mắt khách hàng, đặc biệt là khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến vấn đề an toàn thực phẩm và trách nhiệm của nhà sản xuất.
Bên cạnh đó, việc áp dụng truy xuất nguồn gốc còn giúp giảm thiểu thất thoát trong quá trình sản xuất. Nhờ vào khả năng theo dõi từng công đoạn trong quy trình sản xuất, các doanh nghiệp có thể phát hiện và điều chỉnh kịp thời những lỗ hổng trong quản lý, từ đó tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Điều kiện để triển khai thành công giải pháp truy xuất nguồn gốc
Mặc dù truy xuất nguồn gốc mang lại nhiều lợi ích, việc triển khai hệ thống này đòi hỏi một số điều kiện cơ bản. Đặc biệt, trong lĩnh vực nông sản, việc đảm bảo chất lượng và số lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc gia hoặc quốc tế là một yếu tố quyết định.
Các hộ nông dân cá thể khó có thể đáp ứng yêu cầu này nếu không có sự liên kết chặt chẽ với các hợp tác xã và sự hỗ trợ từ doanh nghiệp. Việc hợp tác giữa các bên trong chuỗi cung ứng sẽ giúp tăng quy mô sản xuất, đảm bảo chất lượng đồng nhất và cung cấp sản phẩm đúng tiêu chuẩn.
Doanh nghiệp cần phải có chiến lược rõ ràng về việc xây dựng và phổ biến các quy trình sản xuất chuẩn đến nông dân. Các tiêu chuẩn phổ biến hiện nay như VietGAP, GlobalGAP hay tiêu chuẩn hữu cơ là những quy định bắt buộc đối với những sản phẩm muốn xuất khẩu hoặc đạt yêu cầu của thị trường quốc tế. Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần đảm bảo việc cung cấp kiến thức, kỹ thuật cho nông dân, đồng thời hỗ trợ họ trong việc áp dụng các quy trình sản xuất và canh tác đúng tiêu chuẩn.
Giải pháp truy xuất nguồn gốc: công nghệ và quy trình cần thiết
Giải pháp truy xuất nguồn gốc đầy đủ và hiệu quả cần đảm bảo 03 tính năng, bao gồm:
Nhận diện sản phẩm
Mỗi sản phẩm phải được gắn mã số định danh duy nhất từ khi còn ở khâu sản xuất, ví dụ như mã số vùng trồng, thông tin về đơn vị vận chuyển, phương tiện vận chuyển và thời gian thu hoạch. Việc này giúp theo dõi và xác định rõ nguồn gốc của sản phẩm từ khi nó được thu hoạch cho đến khi tới tay người tiêu dùng. Mã số này cũng phải được áp dụng thống nhất trong tất cả các khâu từ sản xuất đến phân phối, giúp đảm bảo tính minh bạch.
Thu thập dữ liệu
Trong quá trình sản xuất, các thông tin cần được thu thập đầy đủ và chính xác, bao gồm ngày gieo trồng, bón phân, phun thuốc, và ngày xuất kho. Các dữ liệu này cần được ghi lại một cách khoa học và dễ dàng truy cập để phục vụ cho việc quản lý và theo dõi. Điều quan trọng là các dữ liệu thu thập được phải phù hợp với các tiêu chuẩn đang áp dụng như VietGAP hay GlobalGAP.
Ghi nhận và chia sẻ thông tin
Cuối cùng, sau khi thông tin được thu thập, nó cần được lưu trữ và chia sẻ giữa các bên tham gia trong chuỗi cung ứng. Việc chia sẻ thông tin này không có nghĩa là mỗi bên phải lưu giữ toàn bộ dữ liệu, mà là chia sẻ các thông tin quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và liên kết chặt chẽ giữa các bên từ nông dân, doanh nghiệp đến người tiêu dùng. Sự liên kết này sẽ giúp tạo dựng một hệ thống thông tin chính xác và hiệu quả, giúp giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Công nghệ đề xuất quá trình truy xuất nguồn gốc
Các bên tham gia trong quá trình truy xuất có thể áp dụng phương pháp truy xuất thủ công như ghi chép, trao đổi dữ liệu xử lý bằng tay, hoặc cũng có thể thực hiện tự động thông qua các công nghệ hỗ trợ phụ thuộc vào quy mô và mục tiêu kinh doanh như:
- Mã vạch
- RFID (Nhận dạng qua tần số vô tuyến)
- Thiết bị quét mã vạch
- Cảm biến IoT
- Ứng dụng di động
- Công nghệ blockchain
Truy xuất nguồn gốc là một giải pháp quan trọng không chỉ giúp các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn bảo vệ uy tín và lợi ích lâu dài trong chuỗi cung ứng nông sản. Để triển khai thành công giải pháp này, các doanh nghiệp và hộ sản xuất cần liên kết chặt chẽ, tuân thủ các quy trình sản xuất chuẩn và ứng dụng công nghệ một cách hiệu quả. Đầu tư vào truy xuất nguồn gốc sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước.
Xem thêm: Hệ thống quản lý doanh nghiệp nông nghiệp toàn diện