09/01/2025
Bình luận(0)Ngành dệt may Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu, với sự tham gia tích cực ở nhiều khâu từ sản xuất nguyên liệu, gia công, cho đến phân phối sản phẩm. Tuy nhiên, mặc dù nước ta đã trở thành một trong những trung tâm sản xuất dệt may lớn trên thế giới, ngành dệt may vẫn phải đối mặt với những thách thức trong việc tăng cường giá trị gia tăng nội địa và giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu.
Cùng ASOFT phân tích sâu hơn về những thành tựu đạt được, các cơ hội phát triển, cũng như những thách thức mà các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần phải vượt qua.
Sự tham gia của doanh nghiệp ngành dệt may Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu
Ngành dệt may Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu, từ việc gia công sản phẩm cho đến việc xuất khẩu sang các thị trường quốc tế. Đặc biệt, phần lớn các doanh nghiệp dệt may hiện nay hoạt động chủ yếu trong hình thức gia công (CMT – Cut, Make, Trim), tức là sản xuất theo đơn đặt hàng từ các đối tác nước ngoài, chủ yếu là các thương hiệu nổi tiếng như Nike, Adidas, Zara, H&M.
Mặc dù gia công giúp doanh nghiệp tận dụng lợi thế về chi phí lao động thấp, nhưng hình thức này vẫn chưa tạo ra giá trị gia tăng cao cho nền kinh tế Việt Nam. Điều này đồng nghĩa với việc phần lớn lợi nhuận vẫn chảy vào tay các công ty nước ngoài, trong khi Việt Nam chưa phát triển được nhiều sản phẩm mang thương hiệu nội địa có giá trị cao. Tuy vậy, không thể phủ nhận khả năng sản xuất mạnh mẽ của các nhà máy dệt may tại Việt Nam, khi đã đạt được tiêu chuẩn quốc tế và có thể cung ứng với số lượng lớn và thời gian nhanh chóng.
Những thách thức và cơ hội trong tiến trình phát triển công nghiệp hỗ trợ
Một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao giá trị gia tăng trong ngành dệt may là phát triển công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là trong việc cung cấp nguyên liệu đầu vào. Hiện tại, ngành dệt may Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào việc nhập khẩu nguyên liệu, đặc biệt là từ các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan. Khoảng 60-70% nguyên liệu đầu vào cho ngành này được nhập khẩu, điều này không chỉ gây áp lực về chi phí mà còn tạo sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài.
Việc giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu và phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ như sản xuất vải, sợi và phụ kiện dệt may là một hướng đi quan trọng. Tuy nhiên, tiến độ phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam vẫn còn chậm và chưa đáp ứng đủ nhu cầu, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung nguyên liệu trong nước. Để vượt qua thử thách này, các doanh nghiệp dệt may cần hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong ngành công nghiệp hỗ trợ và thúc đẩy các sáng kiến đầu tư vào công nghệ sản xuất mới.
Tạo giá trị gia tăng thông qua thiết kế và thương hiệu
Ngoài việc gia công, việc xây dựng thương hiệu và phát triển thiết kế sản phẩm cũng đang ngày càng được các doanh nghiệp ngành dệt may Việt Nam chú trọng. Việc tạo ra những sản phẩm có thiết kế độc đáo không chỉ giúp nâng cao giá trị gia tăng mà còn góp phần nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.
Nhiều doanh nghiệp dệt may lớn tại Việt Nam như May Việt Tiến, Phong Phú, hay Thắng Lợi đã bắt đầu chú trọng đến việc xây dựng đội ngũ thiết kế chuyên nghiệp và hợp tác với các nhà thiết kế quốc tế. Điều này giúp tạo ra những bộ sưu tập mang tính sáng tạo, thẩm mỹ cao và đáp ứng nhu cầu của khách hàng trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, việc phát triển thương hiệu và thiết kế sản phẩm vẫn còn là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, vì đây là một quá trình đòi hỏi nhiều thời gian, chi phí đầu tư và sự sáng tạo không ngừng nghỉ.
Đối tác toàn cầu: Cơ hội hợp tác và phát triển
Việc tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu không chỉ giúp các doanh nghiệp ngành dệt may Việt Nam tăng cường xuất khẩu mà còn cải thiện các kỹ năng quản lý, công nghệ sản xuất và tiêu chuẩn chất lượng. Các hợp tác với các thương hiệu thời trang lớn như Nike, Adidas, Zara đã giúp các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất, cải thiện quy trình quản lý và tiếp cận với các công nghệ sản xuất hiện đại.
Tuy nhiên, việc duy trì và phát triển các mối quan hệ đối tác này đòi hỏi các doanh nghiệp dệt may phải nâng cao năng lực cạnh tranh, cải tiến chất lượng sản phẩm và đẩy mạnh các chiến lược phát triển bền vững. Cùng với đó, việc tìm kiếm các cơ hội hợp tác mới và mở rộng thị trường xuất khẩu cũng là những yếu tố quan trọng để ngành dệt may Việt Nam tiếp tục phát triển.
Kết luận
Ngành dệt may Việt Nam đã có những bước tiến vững chắc trong việc tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Việc giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, phát triển công nghiệp hỗ trợ, nâng cao năng lực thiết kế và xây dựng thương hiệu là những yếu tố quan trọng để nâng cao giá trị gia tăng và tăng trưởng bền vững trong ngành.
Cùng với đó, việc duy trì các mối quan hệ đối tác toàn cầu sẽ giúp doanh nghiệp dệt may Việt Nam không chỉ tăng trưởng xuất khẩu mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh trong một thị trường toàn cầu ngày càng khốc liệt.