23/01/2025
Bình luận(0)Ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam trong những năm qua đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, từ một quy mô nhỏ trong những năm đầu thập kỷ 2010 đến nay đã đạt doanh thu 17,23 tỷ USD vào năm 2023, tăng hơn 1,6 lần so với năm 2016. Đặc biệt, mặc dù dịch COVID-19 đã gây ra sự đứt gãy trong chuỗi cung ứng toàn cầu vào năm 2022 và 2023, nhưng triển vọng ngành vẫn tươi sáng, với dự báo đạt 19,89 tỷ USD vào năm 2024.
Từ đó đến 2027, ngành này dự kiến sẽ tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng 9,62% mỗi năm, đạt 26,2 tỷ USD vào năm 2027. Điều này không chỉ phản ánh sức bật mạnh mẽ của ngành mà còn mở ra một tương lai đầy triển vọng cho nền kinh tế Việt Nam.
Tình hình các doanh nghiệp tham gia ngành công nghiệp bán dẫn
Ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam không chỉ thu hút các tập đoàn quốc tế mà còn có sự tham gia đáng kể của các doanh nghiệp trong nước. Các nhà đầu tư nước ngoài chủ yếu tập trung vào các khâu thiết kế và sản xuất, trong khi doanh nghiệp trong nước lại chiếm ưu thế ở các công đoạn lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói. Mặc dù doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trong ngành này vẫn chưa phát triển mạnh mẽ, nhưng xu hướng đầu tư đang có dấu hiệu thay đổi, với một số tên tuổi lớn từ Hàn Quốc, Mỹ và Trung Quốc đã có mặt tại Việt Nam.
Doanh nghiệp FDI: tăng trưởng và đầu tư quy mô lớn
Các doanh nghiệp FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Hàng loạt tên tuổi lớn trong ngành như Samsung, Intel, Qualcomm, LG, và Foxconn đã đầu tư hàng tỷ USD vào Việt Nam, xây dựng các nhà máy sản xuất, lắp ráp và kiểm định chip điện tử. Samsung Electronics là một trong những nhà đầu tư lớn nhất, không chỉ với mức đầu tư hàng chục tỷ USD mà còn với quy mô sản xuất khổng lồ và hệ thống quản lý nhân sự cực kỳ khắt khe.
Intel cũng đã xây dựng nhà máy đóng gói và kiểm định tại TP.HCM, xuất xưởng hơn ba tỷ chip, góp phần hình thành một hệ sinh thái doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng bán dẫn tại Việt Nam. Gần đây, các công ty như Hana Micron Vina và Amkor cũng đã bắt đầu triển khai các dự án sản xuất chất bán dẫn lớn tại Việt Nam, mở rộng quy mô và thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp này.
Doanh nghiệp Việt Nam: đón đầu cơ hội nhưng còn hạn chế
Mặc dù ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam có sự góp mặt của các doanh nghiệp lớn trong nước, nhưng số lượng và quy mô của các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào lĩnh vực này vẫn còn hạn chế. Các doanh nghiệp lớn như Viettel, FPT Semiconductor hay Tập đoàn Hóa chất Đức Giang đang từng bước xây dựng và phát triển năng lực sản xuất, nghiên cứu và thiết kế trong lĩnh vực bán dẫn. Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp trong nước vẫn chưa thể vươn ra ngoài thị trường nội địa và gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các tập đoàn FDI lớn.
Một trong những công ty tiên phong trong ngành là Công ty TNHH Một Thành Viên Điện tử Sao Mai, với sản phẩm bán dẫn đầu tiên được sản xuất tại Việt Nam từ những năm 1979. Mặc dù công ty này đã có nhiều bước tiến trong việc phát triển sản phẩm cao cấp phục vụ quốc phòng và kinh tế, nhưng quy mô sản xuất vẫn còn hạn chế, chủ yếu cung cấp cho thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, các DNNVV trong ngành bán dẫn vẫn chưa thể tạo ra dấu ấn lớn, phần lớn do thiếu nguồn lực tài chính và công nghệ.
Các sản phẩm chính trong ngành công nghiệp bán dẫn
Ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam hiện nay chủ yếu sản xuất bốn nhóm sản phẩm chính: mạch tích hợp (ICs), quang điện tử, bán dẫn rời rạc và cảm biến. Trong đó, mạch tích hợp chiếm phần lớn thị phần, nhưng doanh thu từ nhóm này đã giảm mạnh trong những năm qua. Theo các chuyên gia, mạch tích hợp quản lý năng lượng (PMIC) và vi mạch (microchip) đang là những phân khúc có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong ngành bán dẫn tại Việt Nam, với dự báo doanh thu từ hai phân khúc này sẽ tăng trưởng 40% trong giai đoạn 2020-2025.
Trong khi mạch tích hợp có sự sụt giảm do cạnh tranh khốc liệt và yêu cầu công nghệ cao, thì nhóm bán dẫn rời rạc vẫn duy trì được mức tăng trưởng ổn định. Các sản phẩm như cảm biến và thiết bị truyền động cũng bắt đầu nhận được sự quan tâm lớn từ các ngành công nghiệp như ô tô, y tế và điện tử tiêu dùng.
Tác động đến các ngành công nghiệp khác
Ngành công nghiệp bán dẫn không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực khác. Công nghiệp điện tử tiêu dùng, ô tô, y tế, năng lượng, viễn thông, công nghệ thông tin và quốc phòng đều đang hưởng lợi từ sự phát triển của ngành bán dẫn. Các sản phẩm bán dẫn, đặc biệt là cảm biến, vi mạch và mạch tích hợp, đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong các thiết bị công nghệ cao và ứng dụng trong đời sống hàng ngày.
Kết luận
Ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mạnh mẽ với sự gia tăng đầu tư từ các tập đoàn lớn và các dự án sản xuất quy mô lớn.
Tuy nhiên, để ngành này có thể phát triển bền vững và cạnh tranh với các quốc gia trong khu vực, cần có các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các DNNVV, cùng với việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ. Những bước đi này sẽ giúp Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất bán dẫn quan trọng ở khu vực Đông Nam Á trong tương lai không xa.