Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế sâu rộng, vấn đề luật sở hữu trí tuệ và bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày càng quan trọng đối với các doanh nghiệp xuất khẩu và doanh nghiệp đa quốc gia. Các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như CPTPP, EVFTA đã đặt ra các chuẩn mực pháp lý nghiêm ngặt nhằm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và dữ liệu cá nhân theo tiêu chuẩn quốc tế.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các quy định mới và tác động của chúng đến doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời đưa ra các bước chuẩn bị cần thiết giúp doanh nghiệp ứng phó hiệu quả với các yêu cầu khắt khe trong năm 2025.

Tổng quan về Luật Sở Hữu Trí Tuệ và Bảo Vệ Dữ liệu Cá nhân tại Việt Nam
Luật sở hữu trí tuệ là tập hợp các quy định nhằm bảo vệ các tài sản trí tuệ bao gồm sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền, kiểu dáng công nghiệp, chỉ dẫn địa lý và bí mật kinh doanh. Việt Nam đã liên tục cập nhật luật này để phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao khả năng hội nhập và bảo vệ doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu và kinh doanh đa quốc gia.
Về bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDP), cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số và thương mại điện tử, việc bảo vệ thông tin cá nhân ngày càng được chú trọng. Việt Nam đã hoàn thiện khung pháp lý PDP nhằm tương thích với tiêu chuẩn GDPR của châu Âu, đảm bảo quyền riêng tư và bảo đảm an toàn dữ liệu cho cá nhân và tổ chức.
Quy định mới về Luật Sở Hữu Trí Tuệ thế hệ 2025
Bảo hộ toàn diện và chuẩn hóa theo FTA
Năm 2025, các quy định mới trong Luật sở hữu trí tuệ đã được hoàn thiện để đảm bảo đồng bộ với cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do như CPTPP và EVFTA. Những thay đổi quan trọng bao gồm:
Đối tượng bảo hộ được mở rộng: bao gồm nhiều loại tài sản trí tuệ như kiểu dáng sản phẩm mới, bí mật doanh nghiệp và các dạng sáng chế công nghệ mới.
Thực thi mạnh mẽ và hiệu quả hơn: Pháp luật tăng cường các biện pháp xử lý vi phạm gồm phạt hành chính, dân sự và hình sự nhằm bảo vệ doanh nghiệp khỏi các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Ưu tiên bảo hộ chỉ dẫn địa lý: Các sản phẩm đặc sản truyền thống được đăng ký bảo hộ tại thị trường EU và các quốc gia đối tác, giúp doanh nghiệp xuất khẩu có lợi thế cạnh tranh và được hưởng ưu đãi thuế quan.
Quản trị SHTT trong doanh nghiệp
Các doanh nghiệp xuất khẩu và đa quốc gia cần đẩy mạnh đăng ký bản quyền, nhãn hiệu và sáng chế tại các thị trường mục tiêu để tránh rủi ro tranh chấp pháp lý gây tốn kém chi phí và ảnh hưởng thương hiệu.
Quy định về Bảo Vệ Dữ Liệu Cá Nhân (PDP) phát triển theo tiêu chuẩn quốc tế
Chuẩn GDPR và áp dụng tại Việt Nam
Với tầm quan trọng của bảo vệ dữ liệu, Việt Nam đã phát triển luật PDP tương thích với GDPR. Các quy định mới yêu cầu doanh nghiệp phải:
Minh bạch trong thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân.
Có chính sách bảo mật thông tin và biện pháp kỹ thuật trước các rủi ro mất an toàn dữ liệu.
Cung cấp quyền truy cập, chỉnh sửa, xóa dữ liệu cho người sở hữu dữ liệu.
Báo cáo kịp thời các sự cố mất dữ liệu cho cơ quan quản lý.
Tác động lên doanh nghiệp đa quốc gia và xuất khẩu
Doanh nghiệp hoạt động đa quốc gia, đặc biệt khi có giao dịch với thị trường châu Âu hoặc các quốc gia có quy định nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu, cần tuân thủ chặt chẽ để tránh bị phạt hành chính nghiêm trọng và tổn hại danh tiếng.
Ảnh hưởng của Luật sở hữu trí tuệ và Bảo vệ dữ liệu cá nhân đến doanh nghiệp Việt Nam
Giảm rủi ro pháp lý quốc tế: Doanh nghiệp với hệ thống tài sản trí tuệ và quản lý dữ liệu tốt giảm thiểu tranh chấp, kiện tụng tại nước ngoài.
Tăng uy tín thương hiệu: Việc công nhận bản quyền và bảo mật dữ liệu giúp nâng cao lòng tin khách hàng và đối tác.
Khả năng tiếp cận thị trường: Doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn sở hữu trí tuệ và bảo vệ dữ liệu dễ dàng khai thác ưu đãi thuế quan trong các FTA thế hệ mới.
Nâng cao năng lực quản trị, đổi mới sáng tạo: Tổ chức quản lý dữ liệu khoa học, bảo vệ sáng chế giúp doanh nghiệp cải tiến liên tục, phù hợp với xu hướng phát triển công nghệ.
Hướng dẫn doanh nghiệp chuẩn bị và tuân thủ quy định mới
Đăng ký và bảo hộ tài sản trí tuệ
Rà soát danh mục tài sản trí tuệ, hoàn thiện hồ sơ đăng ký bảo hộ trong nước và quốc tế.
Thiết lập chính sách quản lý tài sản trí tuệ, đào tạo nhân viên bảo vệ thông tin sáng tạo.
Xây dựng hệ thống bảo vệ dữ liệu cá nhân
Thiết lập quy trình thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu cá nhân minh bạch, theo đúng quy định luật PDP.
Ứng dụng các giải pháp công nghệ bảo mật, mã hóa dữ liệu và giám sát truy cập.
Đào tạo nhân sự về quy định bảo vệ dữ liệu và xử lý sự cố an ninh thông tin.
Liên tục cập nhật thay đổi pháp luật và hợp tác chuyên gia
Theo dõi các văn bản pháp luật mới nhất về sở hữu trí tuệ và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Hợp tác với luật sư chuyên ngành, các tổ chức tư vấn để đảm bảo tuân thủ và ứng phó kịp thời với các yêu cầu thị trường quốc tế.
Kết luận
Luật sở hữu trí tuệ và bảo vệ dữ liệu cá nhân là hai lĩnh vực pháp lý then chốt giúp doanh nghiệp đa quốc gia và doanh nghiệp xuất khẩu nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu trong năm 2025. Việc tuân thủ nghiêm các quy định và chuẩn mực quốc tế không chỉ giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn gia tăng uy tín, giá trị thương hiệu và mở rộng cơ hội kinh doanh. Doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị và triển khai chính sách pháp lý phù hợp, kết hợp ứng dụng công nghệ và đào tạo nhân sự, làm nền tảng bền vững cho sự phát triển trong tương lai.
ASOFT – Đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình chuyển đổi số!
Liên hệ ASOFT để được tư vấn miễn phí: https://asoft.com.vn/lien-he