09/01/2025
Bình luận(0)Ngành dệt may Việt Nam, mặc dù có sự phát triển mạnh mẽ trong những năm qua, nhưng vẫn đang đối mặt với rất nhiều vấn đề nan giải. Những khó khăn về tăng cường nguồn lực, công nghệ, tài chính, và cơ sở hạ tầng đã tạo ra những rào cản lớn trong quá trình phát triển và hội nhập với chuỗi cung ứng toàn cầu. Cùng ASOFT phân tích những vấn đề cốt lõi mà các doanh nghiệp dệt may nhỏ và vừa phải đối mặt, từ đó làm rõ những yếu tố cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng.
Vấn đề về tăng cường nguồn lực của doanh nghiệp ngành dệt may
Nguyên liệu đầu vào phụ thuộc vào nhập khẩu
Một trong những khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp dệt may Việt Nam, phải đối mặt chính là sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Theo số liệu thống kê, sản lượng bông trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 1% nhu cầu, trong khi các nguyên liệu quan trọng như xơ, sợi, và vải chỉ cung cấp được 20-30% nhu cầu của ngành. Điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp trong nước chủ yếu phải nhập khẩu nguyên liệu từ các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan, tạo ra một gánh nặng về chi phí và giảm khả năng kiểm soát nguồn cung nguyên liệu.
Ngoài ra, việc mua nguyên liệu trong nước cũng gặp phải những vấn đề liên quan đến chính sách thuế, như việc phải nộp thuế giá trị gia tăng ngay khi mua nguyên liệu nội địa, trong khi nguyên liệu nhập khẩu lại được miễn thuế. Điều này tạo ra sự không công bằng và làm giảm tính cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước so với đối thủ nước ngoài.
Khó khăn trong việc huy động vốn tăng cường nguồn lực
Vốn đầu tư là yếu tố quyết định đối với sự phát triển của bất kỳ doanh nghiệp nào, nhưng đối với doanh nghiệp ngành dệt may, nguồn tài chính thường là một vấn đề nan giải. Việc đầu tư vào công nghệ hiện đại, thiết bị tiên tiến hay nâng cao quy mô sản xuất đều đòi hỏi một nguồn vốn lớn, điều mà nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa không thể dễ dàng tiếp cận.
Các gói hỗ trợ tài chính từ nhà nước hiện nay, dù có nhiều nhưng vẫn gặp phải vấn đề về thủ tục hành chính rườm rà và điều kiện vay vốn khắt khe, khiến cho các doanh nghiệp không thể tận dụng tối đa các cơ hội tài chính có sẵn.
Sự lạc hậu trong tiếp cận và áp dụng công nghệ mới ngành dệt may
Một yếu tố khác khiến các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành dệt may gặp khó khăn chính là sự thiếu hụt về công nghệ. Việc tiếp cận và áp dụng các công nghệ tiên tiến trong sản xuất dệt may không phải là điều dễ dàng đối với các doanh nghiệp này. Nhiều doanh nghiệp không có đủ nguồn lực để đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, khiến họ thiếu khả năng đổi mới sản phẩm cũng như cải tiến quy trình sản xuất. Đặc biệt, các doanh nghiệp này gặp khó khăn trong việc nhập khẩu công nghệ cao, không chỉ về chi phí mà còn về khả năng bảo trì và sửa chữa.
Cùng với đó, cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tại nhiều doanh nghiệp dệt may còn yếu kém, không đủ mạnh để hỗ trợ các hệ thống quản lý sản xuất tiên tiến như ERP. Điều này dẫn đến hiệu quả quản lý và sản xuất không cao, làm giảm khả năng cạnh tranh so với các đối thủ lớn hơn.
Vấn đề nhân lực: thiếu kỹ năng và kiến thức công nghệ
Một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển của ngành công nghiệp dệt may là nguồn nhân lực. Đối với doanh nghiệp trong ngành dệt may, việc thiếu hụt nhân lực có tay nghề cao là một vấn đề đáng lo ngại. Nhiều doanh nghiệp thiếu các chuyên gia có khả năng vận hành và bảo trì thiết bị công nghệ hiện đại, điều này gây ảnh hưởng lớn đến hiệu suất sản xuất và khả năng đổi mới sản phẩm.
Ngoài ra, nhân lực trong các doanh nghiệp này cũng thiếu kiến thức về các xu hướng công nghệ mới, dẫn đến sự thiếu hụt trong khả năng áp dụng các tiến bộ công nghệ vào sản xuất. Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp cần đầu tư mạnh mẽ vào công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, đồng thời tạo điều kiện để nhân viên tiếp cận các xu hướng công nghệ mới trong ngành.
Chính sách phát triển ngành dệt may – cần tập trung giải quyết các vấn đề cốt lõi
Mặc dù Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ phát triển ngành dệt may, nhưng vẫn còn thiếu các chính sách cụ thể tập trung vào giải quyết những vấn đề khó khăn tại các công đoạn phức tạp như dệt, nhuộm, và công nghiệp phụ trợ. Hầu hết các doanh nghiệp dệt may hiện nay chỉ tập trung vào công đoạn gia công CMT và xuất khẩu, mà chưa thể tham gia sâu vào các công đoạn có giá trị gia tăng cao hơn như thiết kế và sản xuất theo thương hiệu.
Ngoài ra, các chính sách thuế, hỗ trợ tín dụng và đào tạo nhân lực cần phải được cải thiện để phù hợp hơn với yêu cầu phát triển của các doanh nghiệp dệt may trong bối cảnh mới. Đặc biệt, việc phát triển các cơ sở hạ tầng như hệ thống giao thông, cung cấp nước và năng lượng cho các khu công nghiệp dệt may cũng là vấn đề cấp bách cần được giải quyết.
Kết luận
Để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững, các doanh nghiệp dệt may cần vượt qua các thách thức về nguồn lực, tài chính, công nghệ và nhân lực. Các doanh nghiệp này cần chủ động tìm kiếm các giải pháp đổi mới, nâng cao năng lực sản xuất và cải tiến quy trình công nghệ. Đồng thời, Chính phủ cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể hơn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là trong việc giảm bớt thủ tục hành chính, cung cấp tín dụng thuận lợi và phát triển cơ sở hạ tầng.
Nếu giải quyết được các vấn đề trên, ngành dệt may Việt Nam có thể nâng cao giá trị gia tăng, tiến tới việc tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu và xây dựng được những thương hiệu nổi bật, không chỉ trong khu vực mà còn trên toàn thế giới.