Chuyển đổi số đã trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với các doanh nghiệp muốn duy trì và phát triển bền vững trong kỷ nguyên công nghệ. Tuy nhiên, việc triển khai một lộ trình chuyển đổi số không thể chỉ là trách nhiệm của đội ngũ công nghệ thông tin, mà cần có sự phối hợp đồng bộ từ tất cả các phòng ban, bộ phận, và cả ban lãnh đạo.
Để quá trình chuyển đổi diễn ra thành công, doanh nghiệp ngành thương mại phân phối cần xây dựng một mô hình triển khai phù hợp và thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bên liên quan. Chỉ khi đó, doanh nghiệp mới có thể tận dụng tối đa giá trị mà chuyển đổi số mang lại.
Mô hình triển khai chuyển đổi số: tạo nền tảng vững chắc
Chuyển đổi số là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự tham gia của nhiều bên liên quan. Không chỉ đội ngũ công nghệ thông tin (CNTT), mà cả ban lãnh đạo doanh nghiệp, các nhân sự nghiệp vụ chủ chốt và đối tác triển khai đều cần đóng vai trò quan trọng. Việc xác định một mô hình triển khai rõ ràng sẽ giúp công tác chuyển đổi số được thực hiện mượt mà, tránh sự chồng chéo và thiếu phối hợp.
Ban lãnh đạo phụ trách chuyển đổi số sẽ đóng vai trò là người định hướng chiến lược và tạo ra những chính sách khuyến khích văn hóa số trong doanh nghiệp. Họ là người giám sát toàn bộ tiến trình chuyển đổi và đưa ra các quyết định cuối cùng đối với các giải pháp số.
Bên cạnh đó, nhóm nhân sự nghiệp vụ chủ chốt là những người trực tiếp tham gia vào việc ứng dụng các giải pháp số tại các bộ phận. Họ chính là người dùng cuối, cung cấp phản hồi, kỳ vọng và đồng thời tham gia vào quá trình cải tiến giải pháp. Vai trò của nhóm này là vô cùng quan trọng bởi họ chính là những người hiểu rõ nhu cầu thực tế và có khả năng thúc đẩy ứng dụng công nghệ vào công việc hàng ngày.
Nhóm chuyển đổi số trong doanh nghiệp là bộ phận nghiên cứu và đề xuất các giải pháp số tiềm năng. Nhóm này sẽ chịu trách nhiệm quản lý công tác triển khai dự án, từ khâu đầu tiên đến việc đo lường hiệu quả sau khi triển khai. Đồng thời, họ cũng đảm nhận việc quản lý thay đổi, điều chỉnh quy trình để đảm bảo chuyển đổi diễn ra thuận lợi.
Cuối cùng, không thể thiếu đối tác triển khai – những chuyên gia bên ngoài doanh nghiệp sẽ thực hiện các giải pháp công nghệ theo yêu cầu. Họ hỗ trợ kỹ thuật và cung cấp các giải pháp sáng tạo phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, chuyển đổi số không phải là một công việc ngắn hạn, mà là một quá trình dài hạn. Sau khi hoàn tất lộ trình chuyển đổi ban đầu, doanh nghiệp vẫn cần tiếp tục cập nhật, cải tiến và duy trì các sáng kiến số để không bị tụt lại phía sau trong môi trường cạnh tranh.
Quản lý thay đổi: cầu nối giữa công nghệ và con người
Mặc dù chuyển đổi số chủ yếu liên quan đến công nghệ, nhưng yếu tố con người lại là chìa khóa quyết định sự thành bại của hành trình này. Theo nghiên cứu của Forrester, gần 84% chương trình chuyển đổi số không đạt được kỳ vọng ban đầu, nguyên nhân chủ yếu là do không thực hiện tốt công tác quản lý thay đổi. Đây là một thách thức không nhỏ, đòi hỏi doanh nghiệp phải có những chiến lược bài bản để giúp người lao động sẵn sàng đón nhận các thay đổi và phát huy tối đa hiệu quả của các giải pháp số.
Quản lý thay đổi cần được thực hiện song song với quá trình chuyển đổi số, giúp các cá nhân, tập thể trong doanh nghiệp làm quen với những thay đổi và phát triển các kỹ năng mới. Một kế hoạch đào tạo bài bản, với các kỹ năng cần thiết để sử dụng công nghệ hiệu quả, là điều kiện tiên quyết để người lao động có thể vận hành các giải pháp số trong công việc.
Một trong những yếu tố quan trọng trong quản lý thay đổi là phát triển năng lực của người lao động. Doanh nghiệp cần xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp, cung cấp kiến thức về phân tích và trực quan hóa dữ liệu, marketing trong môi trường số, quản lý dự án theo phương pháp Agile, và tự động hóa quy trình. Điều này không chỉ giúp người lao động thích ứng với công nghệ mà còn tạo ra môi trường làm việc sáng tạo, đổi mới.
Xây dựng văn hóa số cũng là một yếu tố không thể thiếu trong công tác quản lý thay đổi. Doanh nghiệp cần thực hiện truyền thông liên tục để tất cả các nhân viên đều hiểu rõ về chuyển đổi số và có thái độ tích cực với những thay đổi này. Đồng thời, việc xác định và phát triển đội ngũ Digital Champion là rất quan trọng. Đây là những cá nhân có ảnh hưởng trong các bộ phận, có khả năng truyền cảm hứng và hỗ trợ đồng nghiệp trong quá trình chuyển đổi.
Đo lường hiệu quả: điều chỉnh để tiến xa hơn
Một khi lộ trình chuyển đổi số được triển khai, doanh nghiệp cần liên tục đo lường và đánh giá hiệu quả của các hoạt động để có những điều chỉnh kịp thời. Đây là một bước quan trọng để doanh nghiệp không chỉ duy trì mà còn tối ưu hóa các giải pháp số.
Các chỉ số đo lường hiệu quả có thể bao gồm tỷ lệ người lao động cảm thấy gắn kết và tham gia vào quá trình chuyển đổi, tỷ lệ người lao động được đào tạo và trang bị các kỹ năng cần thiết, cũng như tỷ lệ áp dụng các giải pháp chuyển đổi số vào thực tế công việc. Hơn nữa, việc đo lường giá trị mà các giải pháp chuyển đổi mang lại sẽ giúp doanh nghiệp xác định đâu là những sáng kiến có hiệu quả, đâu là những giải pháp cần được loại bỏ hoặc điều chỉnh.
Kết luận
Chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng công nghệ mới, mà là một hành trình thay đổi toàn diện từ tư duy đến cách thức vận hành trong doanh nghiệp thương mại phân phối. Để quá trình này thành công, không chỉ cần sự hỗ trợ của công nghệ mà còn cần sự cam kết mạnh mẽ từ ban lãnh đạo, sự phối hợp chặt chẽ từ các bộ phận nghiệp vụ, cũng như một chiến lược quản lý thay đổi hiệu quả.
Khi doanh nghiệp có thể xây dựng được một mô hình triển khai và quản lý chuyển đổi số phù hợp, đồng thời xây dựng được văn hóa số vững mạnh, thì cơ hội thành công trong chuyển đổi số sẽ trở nên hiện hữu hơn bao giờ hết.